In dit literair-filosofisch werk, onder redactie van Roland Duhamel, een interessant artikel ontdekt, vertaald door Tineke Kingsma- Eijgendaal: Haikai du jardin, van de Franse auteur Louis Calaferte (14 juli 1924, Turijn, 2 mei 1994, Dijon).
Het is, naar ik meen, een hoofdstuk uit een boek over tuinieren, maar waarin de auteur dieper ingaat op het wezen van de haiku. Fijn, dat mijn kennis over haiku weer eens is opgefrist, want moderne en westerse haiku wijken soms erg af van de klassieke haiku. Ook in de aantekeningen diepzinnige opmerkingen ontdekt.
Ik onthou, dat in pure Zen-traditie het loslaten van het eigen individuele ik een van de basisattitudes is bij het schrijven van haiku.
'Sleutelwoorden om de innerlijke houding van de haiku-dichter te karakteriseren zijn: sokutenkyoshi of het heelal als maatstaf nemen en niet het eigen ik; sanzishi of zichzelf vergeten, zich losmaken van het eigen ik en shasei, het afbeelden van de buitenwereld zoals die echt met de zintuigen wordt waargenomen, zonder verfraaiing of bedachte toevoegingen (wat niet hetzelfde is als emotieloos registreren, zonder empathie)'
Ik lees en herlees het artikel en hoop dat ik in de haiku die ik spontaan neerkriebelde een paar uurtjes later, toen ik Pipo buitenliet en voelde hoe zachte lucht de keuken binnenstroomde (het gevolg van de opwarming van de aarde, tot nu toe bleven de temperaturen erg mild deze herfst) het heelal als maatstaf heb genomen.
door het open raam
vloeit mild de maand november
geurend naar herfst
Spontaan zette ik deze haiku om in het Engels:
the open window
november enters gently
smelling like autumn
Misschien heb ik toch 1 ding fout gedaan: ik dicht de maand november de eigenschap toe mild te zijn, wat kan geinterpreteerd worden als een lichte vorm van personificatie, waarbij de natuur wordt vermenselijkt - en het moet net andersom!
Oef, niet zo makkelijkk, een goeie haiku schrijven!
