een onverwachte ontmoeting

beste walter

het was heel fijn je te ontmoeten bij zhu yun!

tja, kathelijne van der hallen... in de intro van haar verzamelbundel doortocht, uitgegeven in de parnassusreeks bij p. zegt joris van hulle dat haar gedichten 'refereren aan de japanse dichtkunst', o.a. door de inspiratie die ze vindt in de natuur. ze herleid haar gedichten ook tot 'de essentie'.

1. in de bundel woordzang (2009) bijvoorbeeld schrijft ze:

in het avondklare water
eenzaam de halve maan

volmaakt weerspiegeld
verbaasd en rimpelloos

een gebroken tak wiegelt
diep in het koude zwart

ik maakte er een haiku van: 

in het maanwater

spiegelt rimpelloos verbaasd

een gebroken tak

2. in de cyclus avondademen neemt ze tien tanka's op, die zelfs in het chinees werden vertaald door prof. charles willemen.
nu ik vind in de meeste van deze tanka's teveel van het goede. het zijn geen tanka's!

vb:

de bomen wuiven
dagen niet meer bewegen
in hun roerloosheid
schrijf je open als een bloem
met wortels in de aarde

in deze tanka gebeurt (te) veel: er wordt gewuifd, niet bewogen (wat ook een bewegen is), trouwens: dagenlang niet bewegen is toch een beetje onwaarschijnlijk, dagenlang niet meer bewegen in hun roerloosheid - is dat niet twee keer hetzelfde zeggen... het woord roerloosheid weegt zwaar in deze tanka en het vorig vers hoeft dus niet. maar dan is er ook nog een onmogelijkheid: hoe kunnen bomen nu wuiven en dagenlang roerloos zijn? er wordt ook nog geschreven, geopend, en de bloem staat met wortels in de aarde - tja, waar zouden de wortels dan anders moeten zitten? in de lucht? er is dus geen 'lijn' in dit verhaal!

ik snap deze tanka eigenlijk niet: de dichteres bevindt zich in een toestand van roerloosheid, alhoewel de bomen wuiven (en zij dan misschien ook heeft gewuifd als een boom). ze opent zich als een bloem door te schrijven. haar wortels zitten in de aarde, zoals bij een bloem...?????

ik citeer hier uit Kamo no Chōmei, Notes sans titres: 

- Een waka, kwintijn van 31 lettergrepen in vijf verzen van 5, 7, 5, 7, 7 lettergrepen, respectievelijk een tristichon (drieregelig vers), gevolgd door een distichon (tweeregelig vers), vergezelde in de klassieke periode alle belangrijke momenten van het leven. bijvoorbeeld: het verzenden van een liefdesbriefje, het vragen van een promotie, het weigeren (of accepteren) van een uitnodiging, een geschenk aanbieden of om de ontvangst ervan te bevestigen, felicitaties, innige deelneming of een gebed…. alles nam de vorm aan van de waka.

- De metafoor is weinig gebruikt, de dichters verkiezen vaak het gebruik van homofonie, zodanig dat de lezing meerduidig wordt (aki, bijvoorbeeld betekent zowel de herfst als de vermoeidheid).

- De waka beweegt zich in een aparte wereld; menselijke emoties worden opgeroepen via een natuurlijk fenomeen.   de goede dichter is diegene die erin slaagt gedichten te schrijven met respect voor de traditie en tegelijk zijn eigen gevoeligheid laat doorschemeren.

2. poging tot het maken van een tanka, met als uitgangspunt de tanka van kvh:

de bomen wuiven
in mijn roerloosheid
schrijf ik je open -
mooie hibiscusbloem
bloeiend in de ochtendzon

3. belangrijke vraag; kan dit wel, dit puzzelen van tanka naar tanka, van poëzie naar haiku, van haiku naar tanka..?????

mvg

nicole